مقدمه
اواپراتور که از لغت انگلیسی Evaporate به معنی بخار گرفته شده است، همان تبخیر کننده است. درواقع اواپراتور جایی است که مایع سیال با عبور از آن، از حالت مایع به حالت گاز تغییر فاز میدهد. این عملیات با گرماگیری از سیال در اواپراتور انجام می شود. این قطعه در بسیاری از صنایع در دستگاه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله این صنایع می توان به صنعت مواد غذایی و البته صنعت سیستم های تهویه مطبوع اشاره کرد.
سیستمهای تهویه مطبوع اکثرا با روش سیکل تبرید به سردسازی محیط می پردازند. یکی از ارکان چهارگانه سیکل تبرید اواپراتور نام دارد که نبود آن عملا موجب ناقص ماندن سیکل تبرید و عملیات سردسازی خواهد شد.
در ادامه با وظیفه، نحوه عملکرد، اجزا و انواع این قطعه بیشتر آشنا می شویم:
وظیفه و نحوه عملکرد :
همانطور که ذکر شد، وظیفه این قطعه تبدیل حالت سیال از مایع به گاز می باشد. اواپراتور در یک سیکل تبرید تراکمی بعد از شیر انبساط یا لوله مویین قرار می گیرد. وظیفه شیر انبساط کاهش فشار مبرد است. همانطور که می دانید با کاهش فشار، نقطه جوش ماده نیز پایین می آید. مبرد که فشارش بسیار پایین است وارد لوله های پر پیچ و خم اواپراتور می شود. اواپراتور با در مجاورت قراردادن سیال درونش و هوای اطراف ( یا سیال دیگری) گرما را به سیال درون لوله منتقل کرده و باعث تغییر فاز یا تبخیر آن می شود.
در واقع در یک سیکل تبرید تراکمی این قطعه مرحله آخر و تکمیل کننده سیکل سرمایش می باشد.
اواپراتورها به دو صورت می توانند محیط را خنک کنند:
در روش اول هوا مستقیما از روی اواپراتور عبور داده شده و گرمای خود را به مبرد درون اواپراتور میدهد و خنک میشود. از این روش در کولرهای گازی، روفتاپ پکیج ها ، داکت اسپلیت ها و … استفاده می شود.
مقاله پیشنهادی: “ داکت اسپلیت چیست و چگونه کار می کند؟ “
در روش دوم این قطعه مستقیما هوا را خنک نمیکند، ابتدا مادهای را خنک کرده و سپس آن ماده با عملیاتی محیط را خنک میکند. برای مثال در چیلر، اواپراتور آب را خنک میکند، و سپس این آب بعد از وارد شدن به فن کویل یا هواساز باعث خنک سازی هوا می شود.
نوع ساخت، جنس لوله و پره ها، تعداد ردیف لوله ها، کیفیت مواد به کار رفته، شکل و … در کارایی و بازدهی اواپراتورها موثر می باشند.
انواع اواپراتورها کدامند؟
اواپراتور صفحه ای (Plate)
این نوع از اواپراتورها از تعداد زیادی صفحات موازی کنار هم تشکیل شدهاند که یکی در میان، درون این صفحات مبرد و آب قرار دارد. به دلیل انتقال حرارت بالا بین صفحات عملیات گرماگیری از آب و تبخیر مبرد در این نوع از اواپراتورها به راحتی انجام میشود.
اواپراتورهای صفحهای به دلیل ابعاد کوچکتر، کارایی بالاتر و البته در ظرفیت یکسان دارای قیمت مناسب تر نسبت به انواع دیگر، امروزه بسیار مورد توجه چیلرسازان مخصوصا در اروپا می باشد. البته در ظرفیت های بسیار بالا نمی توان از این اواپراتورها در چیلر استفاده کرد.
رسوب گرفتن بیشتر و احتمال ترکیدگی بیشتر از دیگر ویژگی های این نوع از دستگاهها می باشد.
اواپراتور پوسته و لوله (Shell & Tube )
اواپراتور پوسته و لوله خود دارای انواعی است که می توان از نوع ساده ی دولوله، DX، Flooded یا غرقابی و نوع Full Falling Film نام برد.
متداولترین اواپراتور پوسته و لوله در ایران از نوع DX یا انبساط مستقیم می باشد، در این اواپراتور آب در پوسته و مبرد در لوله ها جریان دارد. این لولهها درون همان پوسته اواپراتور قرار دارند و در مجاورت یکدیگر انتقال حرارت داده و باعث خنک شدن آب میشوند.
مقاله پیشنهادی : ” تفاوت اواپراتور DX و Flooded چیست؟ “
این اواپراتورها نسبت به اواپراتورهای صفحه ای دارای ابعاد بزرگتر، راندمان کمتر، قیمت بالاتر، فشار کاری بالاتر، ضریب اطمینان و خرابی کمتر و ظرفیت های تولیدی بالاتری می باشند. در چیلرهایی که معمولا در ایران تولید می شوند، از این نوع اواپراتور استفاده می شود، اما در اروپا معمولا تا ظرفیتهای حتی 150 تا 200 تنتبرید از اواپراتورهای صفحهای به دلیل افزایش راندمان استفاده میشود.
خلاصه و نتیجه گیری :
در این مقاله سعی شد به توضیح و معرفی مختصر دستگاه اواپراتور اشاره شود. همچنین روش کار و انواع آن نیز معرفی شد. همانطور که ذکر شد اواپراتورها مرحله نهایی سرمایش در یک سیکل تبرید می باشند پس می توان نتیجه گرفت انتخاب و استفاده درست از این دستگاهها بسیار مهم و حیاتی می باشد. تعمیر و نگه داری این دستگاهها نیازمند مراقبت ویژه است. برای مثال به دلیل رسوب گرفتن زیاد در اواپراتورهای صفحهای نصب سختیگیر آب در مسیر میتواند موثر باشد. همچنین در زمستان باید آب درون این قطعه را خالی کرد چراکه یخ زدن آب درون آن و افزایش حجم آن باعث ترکیدگی لوله های اواپراتور می شود.
درباره ما
شرکت همگاه تجارت هواسنج در زمینه مشاوره، آموزش و ارتقای سطح دانش تهویه مطبوع تلاش میکند. تخصص ما راهنمایی شما به بهترین شکل برای انتخاب بهترین و مناسب ترین محصول برای پروژه مورد نظرتان است.
تماس با ما
تهران ، نارمک ، خیابان شهید ثانی- گلستان جنوبی- کوچه رامین
شماره تماس : 77829337-021
شماره همراه : 09102016100
ایمیل : info@havasanj.ir
Trackbacks & Pingbacks
[…] اواپراتور چیست؟ […]
[…] اواپراتور چیست؟ […]
[…] اواپراتور چیست؟ […]
[…] اواپراتور چیست؟ […]
[…] اواپراتور چیست؟ […]
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!